Thema’s > Geschiedenis

De eerste door mensen achter gelaten sporen werden ongeveer 20.000 jaar geleden gemaakt. Twintigduizend jaar geleden leefde men in holen en lemen hutten en leefden van de jacht en wat veeteelt.

In 791 werd Oostenrijk een deel van het Frankische rijk.

In de negende eeuw vielen de Hongaren Oostenrijk binnen, maar werden in 955 weer verslagen. In 996 verscheen voor het eerst de naam Ostarrichi in een keizerlijke oorkonde. Deze naam sloeg op het gebied rond St. Pölten. Het gebied werd rond die tijd overheerst door het geslacht Babenberg.

Vanaf 1000 voor Christus vestigden zich in het huidige Oostenrijk Illyriërs en Kelten. Belangrijk in die periode was de Hallstatt- cultuur, die voor het eerst ijzer bewerkte. In de eerste eeuw voor Christus werd het gebied onderworpen door de Romeinen, die daarmee hun noordgrens verlegden tot bij de Donau. In die tijd ontstond de grenspost Vindobona, de huidige hoofdstad Wenen. Na de vijfde eeuw ging het West-Romeinse rijk ten onder. Diverse stammen ( Hunnen, Oostgoten, Longobarden en andere Germaanse stammen) drongen het land binnen.

Van de 10e tot de 13e eeuw werd Oostenrijk, als deel van een groot keizerrijk, geregeerd door de Babenbergs, die werden opgevolgd door de Habsburgers, die het land tot de 19e eeuw regeerden.  Tot 1272 werd er gestreden om de opvolging van de Babenbergers. In 1246 sneuvelde de laatste Babenberger. In 1273 werd Rudolf I van Habsburg door de rijksvorsten tot Duits koning benoemd.

In 1373 viel ook Tirol aan Habsburg toe. Door delingen en broederruzies, opstandige boeren en de pest verzwakte het Habsburgse koninkrijk van binnenuit. Vanaf 1438 begon de tot 1806 ononderbroken Habsburgse opvolging. In de tijd van Napoleon verloor Oostenrijk verschillende gebieden aan Frankrijk. Napoleon erkende toen niet langer het Heilige Roomse Rijk van de Duitse Natie.

Na de afschaffing van het Heilige Roomse Rijk in 1806 werd het Keizerrijk Oostenrijk opgericht. Op het congres van Wenen in 1815 werd Europa opnieuw verdeeld door Oostenrijk, Engeland, Frankrijk, Rusland en Pruisen. Oostenrijk kreeg de macht over midden Europa en een groot deel van Italië. Keizer Frans Jozef kwam in 1848 op de troon.  Rond 1860 wisten Italiaanse nationalisten zich aan Oostenrijk te ontworstelen en na een oorlog tegen Pruisen was ook de rol van Oostenrijk in de Duitse politiek uitgespeeld. In 1867 kwam de Dubbelmonarchie tot stand. Voortaan heette het Oostenrijk-Hongarije.

In 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit. In 1914 na de moord op Franz Ferdinand en diens vrouw Spohie Chotek door Bosnische nationalist Gavrilo Princip ontstond de Eerste Wereldoorlog. Karel I zou als laatste op de Habsburgse troon plaatsnemen. Hij wilde in 1917 de oorlog beëindigen maar dat lukte hem niet. Na de verloren oorlog viel de Dubbelmonarchie (sinds 1867 had het koninkrijk Hongarije een gelijkwaardige partner gevormd) in november 1918 uit elkaar en werd de republiek Oostenrijk uitgeroepen.

In 1918 werd Oostenrijk een republiek. Wat er nog over was van het machtige Oostenrijkse rijk was een klein arm land met 7 in plaats van 50 miljoen inwoners. De republiek eindigde doordat kanselier Engelbert Dollfuß in 1933 een dictatuur vestigde. Hitler, in Oostenrijk geboren en aan de macht in Duitsland, wilde in 1933 Oostenrijk in zijn macht krijgen. Met behulp van Mussolini uit Italië voorkwam men een overval door de Duitsers. De socialisten verzetten zich hier hevig tegen en werden gevangen genomen of vermoord. Oostenrijkse nazi’s deden in 1934 een greep naar de macht maar die mislukte. In 1936 werd Schlusschnigg de nieuwe bondskanselier. Begin 1938 werd deze door Hitler zwaar onder druk gezet om de nazi Seyss- Inquart in de regering op te nemen. Omdat Schlusschnigg onheil voorzag zocht hij tevergeefs steun bij Frankrijk en Engeland.

In 1938 werd Oostenrijk geannexeerd door Nazi- Duitsland (Anschluss). Op 12 maart 1938 rukte Hitlers troepen Oostenrijk binnen en werd Seyss- Inquart rijksstadhouder van Oostenrijk dat voortaan Ostmark heette. De Oostenrijkse ‘Oecumenische Raad van Kerken’, die de katholieke en twaalf andere christelijke kerkgemeenschappen overkoepelt, erkent in 2008 in een verklaring de schuld van de Oostenrijkse Kerken in de zogenaamde ‘Anschluss’ bij het Duitse Rijk. “De intocht van de Duitse troepen werd destijds feestelijk gevierd, ook in kerkelijke kringen.” De raad schrijft in een verklaring dat de intocht van de Duitsers na jaren katholiek geïnspireerd autoritair bestuur door vele evangelische christenen, maar ook katholieken, aanvankelijk als een ‘bevrijding’ begroet werd. Ook de nazislogan, ‘Arbeid en brood voor allen’, en het pseudoreligieuze taalgebruik sloeg bij vele Oostenrijkers aan.
Door de “Anschluss” raakte Oostenrijk betrokken in de tweede wereldoorlog. Tijdens de tweede wereldoorlog verdwenen duizenden Oostenrijkers in kampen en gevangenissen. De helft van Joodse bevolking vluchtte en de andere helft kwam om. De economische opleving aan het begin van de tweede wereldoorlog was van korte duur. Honderdduizenden mannen moesten in dienst en velen sneuvelden.

Na de nederlaag van de Nazi’s werd Oostenrijk door de geallieerden (Russen, Fransen, Engelsen en Amerikanen) bezet. Wenen werd in vijf sectoren verdeeld. Het ging heel slecht met de economie. De bezetting eindigde in 1955. Het land werd toen een volledig zelfstandig land onder voorwaarde dat het land altijd neutraal zou blijven.

Door onder andere Marshallhulp, uitbreiding van elektriciteitswerken en industrieën, groei van de handel en toerisme kwam Oostenrijk er weer langzaam bovenop. Van 1970 – 1982 zette bondskanselier Kreisky Oostenrijk ook weer op de politieke kaart.

In 1986 werd de door zijn oorlogverleden omstreden Kurt Waldheim bondspresident. Op 16 april 1996 schafte de Oostenrijkse staat een wet uit 1919 af, die het leden van de Habsburgse koninklijke familie verbood het land binnen te komen, zolang zij hun aanspraken op de troon niet hadden afgezworen.

Na de ineenstorting van het communisme in Oost-Europa werd Oostenrijk meer betrokken bij de Europese Unie. In 1995 werd het land lid van de Europese Unie en in 2002 voerde het de Euro in.

Op 1 februari 2000 werd de zeer omstreden Jörg Haider gekozen tot bondskanselier van Oostenrijk.