Thema’s > Beknopt Oostenrijks woordenboek
Verschillende landen die aan Duitsland grenzen, spreken ook Duits. Voorbeelden hiervan zijn Zwitserland en Oostenrijk. Maar deze landen hebben wel hun eigen dialecten. Daar komen woorden in voor die niets meer met het Duits te maken hebben. Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld in het Duitstalige deel van Zwitserland waar het zogenaamde Zwitserduits wordt gesproken het woord “Chuechi Gastli” (uitgesproken als goegi gestli) wat in het Duits is “kleine Küchenschrank” en in het Nederlands “keukenkastje”. Ook in Oostenrijk zijn er vele van deze voorbeelden.
Opvallend is dat veel Oostenrijkse woorden weinig met de Duitse taal van doen hebben, terwijl het Nederlands juist wel weer erg op het Duitse woord lijkt. Daarom is in dit beknopte Oostenrijkse woordenboek zowel het Oostenrijkse dialect-woord met de Duitse en Nederlandse vertaling gegeven. Uiteraard is het niet mogelijk om in deze lijst alle Oostenrijkse dialect-woorden op te nemen. Mocht u hierin geïnteresseerd zijn dan zijn in Oostenrijk goede Oostenrijks-Duitse woordenboeken te koop.
Heeft u aanvullingen die voor de Nederlandstalige toerist belangrijk (of leuk) zijn om te weten, laat dan vooral even een berichtje achter.
Oostenrijks | Duits | Nederlands |
Abbrannt | sonnengebräunt, pleite | zongebruind |
abbrocken (brocken) | plücken, festnehmen | plukken, vastnemen |
abdraht | falsch, hinterlistig | vals, hinderlijk |
abgwichst | schlau, verschlagen | loom (lui), verslagen |
ableiben | sterben | sterven |
abrebeln | Beeren von der Traube pflücken | bessen (ook aarbei) plukken |
abschnitzl | Abfall, der beim Schnitzen und und schneiden zurückbleibt | afval, dat na het scheiden overblijft |
abtatschkern, abtatscheln | kosend über die Wangen oder andere Körperteilen streichen (kann als sexuelle Belästigung empfunden werden) | liefkozend over wangen of andere lichaamdelen aaien (kan als sexuele handeling ervaren worden) |
abtödeln | verwelken, absterben | verwelken, afsterven |
abtreiben | Teig schaumig rühren | deeg tot homogene massa roeren |
Agrasel | Stachelbeere | kruisbes |
Aichtl (Eichtl, Neichtl) | ein wenig, eine Weile | een beetje, over een tijdje |
Alpendollar | Schilling | schilling (Oostenrijkse munt voor de euro) |
Alzerl (Äuzerl) | ein winziges bisschen | een heel klein beetje |
anbumsen | anstoßen, eine Ledige schwängern | proosten, een vrijgezelle vrouw zwanger maken |
angstraat | unzurechnungsfähig | ontoerekeningsvatbaar(dronken) |
anhiasln | betrunken machen | dronken voeren |
anreiden | im Schlaf reden | in slaap praten |
antostet | etwas geistesschwach | zwak geestelijk begaafd |
antschechert | betrunken | bezopen |
anzahrn | sich ins Zeug legen | snel verdergaan |
arretieren | festnehmen | arresteren |
arschig | nichts wert | waardeloos |
a(r)schling(s) | rückwärts, verkehrt | ruggelings, verkeerd |
aufblattln | bloßstellen | blootstellen |
aufgramst | übermütig | overmoedig |
auf ja und nein | plötzlich | plotseling |
aufmascherln, sich | sich schmücken | opmaken |
aufpudeln, sich | sich entrüsten | je belangrijk maken |
ausgfressn | fettleibig | zwaarlijvig |
asstallieren | etwas oder jmdn schlecht machen, bekritteln | iets of iemand zwart maken, bekritiseren |
auswissen, sich | sich auskennen | informeren |
Baaz | weiche, klebrige Masse | zachte, kleverige massa |
baazen, sich | entspannt daliegen | ontspannen liggen |
baba | Abschiedsgruß | tot ziens |
Backerbsen | erbsenförmige Suppeneinlage aus Backteig | erwtvormig deeg voor in de soep |
bähen | (Brot) rösten | (brood) roosteren |
Bahöl | Krawall | gehuil |
Bam | sich hartnäckig widersetzen | bij je standpunt blijven |
bamstig | geschwollen, unwillig | gezwollen, onwillig |
Bankert | Kind, Flegel | kind, vlegel |
Bantli | korpulenter Mann | dikke man |
Bärendreck | lakritze | drop |
bärig | großartig | grootmoedig |
Bartwisch | handbesen | stoffer |
Bauernkaviar | Sellerie | sellerie |
Baunzerl | kleines, gedrungenes gebäck | klein gebakje |
Bauxerl | Kleinkind | kleinkind |
Beamtenforelle | Knackwurst | knakworst |
Beank, | großer, kräftiger Mann | grote sterke man |
benzen | jmdn. wiederholt und mit Nachdruck bitten oder ermahnen | iemand herhaaldelijk en met nadruk iets vragen of vermanen |
Bersch | Bursch | jongen |
betroppezt | bestürzt | sprakeloos |
Beuschel | Lunge, Speise aus geschnetzelter Lunge | eten gemaakt van fijn gesneden long |
Bißgurn | streitsüchtiges Weib | strijdlustige vrouw |
blad | vollschlank | volslank |
blattlvoll | bis zum Rand gefüllt | tot de rand gevuld |
Böck | Schuhe | (voetbal) schoenen |
Bradlgeiger | Musikant, der nur ums Esses spielt | muzikant die niet voor geld maar voor eten speelt |
Bramburi | kartoffel | aardappel |
brennen | bezahlen | betalen |
brunzen | urineren | urineren |
buchtel | Mehlspeise aus Hefeteig | meelgerecht dat waarin o.a. gist is verwerkt |
Buschenschänken | ? | Boerderij of Gasthof waar streekgerechten verkocht en/of geserveerd worden. |
Darmreißer | sehr saurer Wein | hele zure wijn |
derpacken | schaffen | het voor elkaar krijgen |
desparat | verzweifelt | vertwijfelt |
Deixl | Teufel | duivel |
Dienstkutschen | Dienstmädchen | dienstmeisje |
Dillo | Dummkopf | domkop |
Dirndl | 1.Mädchen, 2.Trachtenkleid | 1.meisje, 2.klederdracht van een vrouw |
Dolm | Dummkopf | domkop |
Drahblödl | Glücksspiel | gelukspel |
Eierspeis | Rührei | roerei |
einding | einerlei | gelijk |
einfaatschen | einwickeln | inwikkelen |
eingnaht | eingesperrt | ingesloten |
eingspritzt | betrunken | dronken |
eingriesln sich | sich beliebt machen wollen | je geliefd willen maken |
einsieden | einkochen | inkoken |
Eiskasten | Kühlschrank | koelkast |
Erdapfel | Kartoffel | aardappel |
Ertl | Geld | geld |
Extrawurst | Ausnahme | uitzondering |
extrig | außergewöhnlich | buitengewoon |
fad | langweilig | vervelend |
faschierte laiabchen | Frikadellen | frikandellen |
fastgotziggär | beinahe | bijna |
faul | schläfrig, träge | loom, lui |
fäulen | stinken | stinken |
feanzen | verhöhnen, spotten | honen, spotten |
Feinspitz | Gourmet, Genießer | bourgondier |
Felber | weide | weide |
feuretzen | funkeln | fonkelen, glimmen |
Fiaker | Kutsche mit zwei Pferden | koets met twee paarden |
Filutierer | Begrüger | bedrieger |
Fisole | grüne Bohne | spersiebonen |
fladern | klauen | stelen |
Flasche | Ohrfeige | oorvijg |
Fleckerl | Eierteigware | pasta gemaakt van oa. ei |
Fleischhacker | Metzger | slager |
Foam | (Bier)schaum | (bier)schuim |
Foamnudel | Schaumrolle | dunne deegrol met daarin zoete stijfgeslagen eiwit |
Fotz | Mund, Maul | mond |
Fotzhobel | Mundharmonika | mondharmonika |
Friedhofsspargel | Zigarre | dikke sigaar |
Frittate | nudelig geschnittene | dun gebakken en in smalle repen gesneden omelet voor bijvoorbeeld in de soep |
Futzerl | sehr kleines Teilchen | klein deeltje |
Gaas | Ziege | geit |
gach | schnell, plötzlich | snel, plotseling |
Gackerlwerk | Kinderei | freubelwerk |
galtern | lärmend reden | galmend oreren |
Gattihose | Unterhose | lange onderbroek voor mannen |
Gaudee | Spaß | plezier |
geffen | zwei Ostereier zusammenstoßen | twee paaseieren ketsen |
geiern | auf etwas gierig sein | gierig zijn op een bepaald voorwerp |
Germ | Hefe | gist |
geschlacht | schön gewachsen | goed gegroeid |
Gesotte | Viehfutter | veevoer |
gesteckt voll | komplett überfüllt | compleet gevuld |
gfierig | schnell, beweglich | snel, bewegelijk |
Gfraßt | Flegel, asozialer Mensch | vlegel, aso |
gfüllt | vollschlank | volslank |
Ghaztr | Homosexueller | homosexueel |
Gimplfutter | Schnupftabak | snuiftabak |
Gitschen | Mädchen | meisje |
Glasscherbenpongo | Brillenträger | brildrager |
Glitzermurrer | Juwelen | juwelen |
Glotzophon | Fernsehapparaat | tv |
gneißen | begreifen | begrijpen |
Gnist | ungewaschener Kopf | ongewassen hoofd |
öd | Pate | peter |
Goiserer | solide Schuh mit Profilsohle | solide schoen met een profielzool |
Golatsche | gefüllte Süßspeise aus Blättrteig | zoet gevuld bladerdeeg |
Graffelwerk | nutloses nicht funktions-stüchtiges Zeug | nutteloos niet functionerend werktuig |
Grantscherben | anhaltend schlecht gelaunter Mensch | altijd slecht gehumeurd mens |
Greißler | Kämer, Lebensmittelhändler | marktkramer in levensmiddelen |
gromeln | mürrisch sein | mopperen |
Grünzeug | Suppengrün | soepgroente |
Grüß Gott | Tach | hallo |
Gschaftlhuber | Wichtigtuer | iemand die alles tegelijk en chaotisch doet |
gschalnt | gut gekleidet | goed gekleed |
Gschis | Sorgen | onnodige arbeid |
gschmoaßsn | schlank | slank |
Gschrapp | Kind, Kleinwüchsiger | kind, jong volwassene |
Gschwuf | geschniegelter Tropf | vaste begeleider van een meisje |
Gseich | starker Regen | hoosbui |
guating | sehr | bijzonder (bv bijz. goed) |
Guckerln | Augen | ogen |
Gummiadler | Supenhuhn | soepkip |
gumpert | unruhig | onrustig |
Gviehat | Tiere | dieren |
habern | essen | eten |
haberngaas | nicht sehr geschätzte Dame | niet zeer gewaardeerde vrouw |
hackeln | arbeiten | werken met een bijl |
hacknstaad | arbeitslos | werkeloos |
Häferl | Tasse | kopje |
Haftelmacher | sehr aufmerksam sein | opmerkzaam zijn |
Halbscheid | Hälfte | helft |
Halsknöpfle | Kehlkopf | keel |
hamdrahn | umbringen | ombrengen, doden |
hamgeigen | laß dich heimgeigen | zorg dat je thuis komt |
Handgurken | Walkie-talkie | walkie-talkie |
hanteln | sich mühsam vorwärtsbewegen | zich moeizaam voort-bewegen |
hantig | bitter, barsch | bars |
Hapfen | Bett | bed |
harmonika | Brieftasche des Kellners | geldtas van kelner |
hasenöhrl | tütenförmige Mehlspeise | tuitvormige pasta |
haßgehen | ziemlich wütend werden | heel boos worden |
Häß | Kleidung | kleding |
Hasse | Burenwurst | boerenworst |
Hatscher | mühsamer Fußmarsch | moeizame voettocht |
Häuptl | Kopf einer Gemüsepflanze | kop van groenteplant |
Häuserin | Wirtschafterin | waardin |
Heanz | Bewohner des mittleren und südlichen Burgenlands | bewoner van midden en zuiden Burgenland |
Heh of Höh | Polizei | politie |
Hetz | Spaß | plezier |
Hieferschwanzl | Rindfleisch von der Lende | runderlende |
Himmelbloam | Regenbogen | regenboog |
hin | erschöpft | dood |
hinich | kaputt | kapot |
Hirnschüßler | Wahnsinniger | waanzinnige |
Hoagascht | zwangloses abendliches Beisammensein | zorgeloos samenzijn in de avond |
hochgschissen | snobistisch | snobistisch |
hudeln | übereilt und mit mäßiger Sorgfalt handeln | spontaan en onzorgvuldig handelen |
hudlowohluf | lustig | leuk |
Hülsen | Bierflasche | bierflesje |
Hundstrümmerl | feste Stoffwechselenprodukte vom Hund | hondenpoep |
Hurendiesel | billiges Parfum | goedkope parfum |
Imp | Biene | bei |
Indian | Truthahn | kalkoen |
Inspektor | allgemeine Anrede für einen Polizisten | aanspreektitel agent |
Jagatee | Tee mit hochprozentiger Beimengung | Thee waar veel o.a. veel kruiden aan toe gevoegd zijn. Het belangrijkste ingrediënt is echter alcohol!! Heerlijk hartverwarmend tijdens de koude winters. |
Janker | grobe, filzige Trachtenveste | grove vilten (meest grijs of groen) vest dat door mannen gedragen wordt |
Jaukerl | Injektion | injectie |
Jause | Mahlzeit am Nachmittag | zie voetnoot[1] |
Kabinett | Kleines Zimmer mit nur kleines Fenster | kleine kamer met raampje |
Kaiserschmarrn | zerstückelter Pfannkuchen | lijkt op in stukken gesneden pannekoeken |
Kaleschen | Kutsche | koets |
Kalfakter | unverlässlicher Kerl | onbetrouwbare kerel |
Kampel | Kamm | (haar)kam, of bergrug |
kanalforelle | Ratte | rat |
Kapazunder | Experte | expert |
Kapo | Anführer | aanvoerder ook wel de eerste of de beste |
kapores | kaputt | kopot |
Karfiol | Blumenkohl | bloemkool |
Kasnudel | Kärntner Spezialität | een specialiteit uit Kärnten[2] |
Kasten | Schrank | kast |
Kaszettl | kein Dokument von Bedeutung | een document van geen belang |
Katz | Mädchen | meisje |
Katzelmacher | Italiener | italiaan |
Kelch | Kohl, Streit | ruzie |
Kellerpartie | Ausflug | wijnproeverij in wijnkelder |
keppeln | fortwährend schimpfen | voortduren schelden |
Keusche | kleines Bauernhaus | kleine boerderij |
Kieberer | Politzist | politieagent |
Kiniglhas | kaninchen | konijn |
Kipferl | Hörnchen | hoorntje al dan niet gevuld |
Klampfen | Gitarre | gitaar |
klaß | vortrefflich | voortreffelijk |
Kleberln | Finger | vinger |
Kleschen | Vagina | vagina |
kleschen | klatschen | oorvijg |
Klumse | Vagina | vagina als scheldwoord gebruikt |
Knacker | Wurst | worst, of oude man |
kniabohrert | o-beinig | iemand met O benen |
Kniaschnackler | mulmiges gefühl | wankele knieën na een lange wandeltocht bergafwaarts |
Knofl | Knoblauch | knoflook |
knotzen | bequem sitzen, lümmeln | chillen |
Knüse | fetter Mensch, fettes Tier | dik mens of dier |
kommod | bequem | gemakkelijk |
Kotzen | grobe Wolldecke | grof wollen kleed |
Krachen | Schußwaffe | geweer |
Krampus | Teufel | duivel[3] |
Krawattltenor | schlechter Sänger | slechte zanger die heel vals zingt |
krawutisch | wütend | woedend |
kraxeln | klettern | klimmen |
Kraxen | unleserliche Handschrift | een verschrikkelijk wijf, of onleesbaar handschrift, of een korf die op de rug gedragen wordt. |
Kren | Meerrettich | mierikswortel, ook wel hoogmoedig |
Kepierl | schwache, kränkliches Wesen | zwak, ziekelijk persoon |
Kriminal | Zuchthaus | tuchthuis |
Kruspel | harte Schale | harde schaal |
Kübel | Auto | auto |
Kuchelnotdurft | Sammelbegriff für die verschiedene Arten von Gemüse | verzamelnaam voor de groenten |
Kusch | Aufforderung den Mund zu halten | bevel om je mond te houden |
Kuttelkraut | Thymian | thijm |
Laberl | Fußball | voetbal |
Lackerl | kleine Menge einer Flüssigkeit | drup van een drank |
lai | nur | slechts |
Lampelschwaf | große Angst haben | heel bang zijn |
Ländle | Voralberg | Voralberg |
Landlüge | weithin verbreitete falsche | wijd verbreide leugen |
Latsch | gemüdlicher, schlichter Kerl | gemoedelijke man |
latschör | verwahrlost | verwaarloost |
lawratutti | vortrefflich | voortreffelijk |
Lawurpappen | großer Mund | grote mond |
Lawutschibria | deutscher Filterkaffee | filterkoffie[4] |
lausderbissen | klein, nichtig | klein, nietig |
Leiten | steiler Hang | stijle bergwand |
Lempen | schwacher Mensch | zwak mens |
len | Weich | zwak |
Lercherlschas | Keine Sache von heraus-ragender Bedeutung | geen zaak van grote en voortdurend belang |
loamlackert | phlegmatisch | onbeholpen |
Loatsch | ein Weibserson die trinkt unzüchtig lebt, nicht in die Kirche geht, das Hauswesen nicht gehörig versorgt | een vrouw die drinkt, zelfzuchtig leeft, niet naar kerk gaat en haar huis verslonst |
Lugenbeutel | Lügner | leugenaar |
lutzeln | trinken | drinken |
Machloikes | krumme Geschäfte | scheve zaken |
Mader | Hunger | honger |
Mandl | Messer | mes |
Marie | Geld | geld |
Marille | Aprikose | abrikoos |
marod | durch leiche Erkrankung geschawächt daher ver-hindert | door kleine ziekte verzwakt en daardoor verhinderd |
Maronibrater | Händler der im Winter auf der Straße heiße Kastanien verkauft | warme kastanje verkoper op straat |
Maschin | Motorrad | motor |
Masel | Glück | mazzel |
matsch | müde | moe |
mauern | falschspielen | vals spelen |
Mauereklavier | Ziehharmonika | trekharmonika |
Mausvöglerei | nutzlose Verrichtung | nutteloze handeling |
Meister | in Wien Anredeform für unbekannte Herren | in Wenen de aanspreektitel voor onbekende mannen |
Melange | Milchkaffee | koffie met melk |
Melanzani | Aubergine | augergine |
Men(t)sch, Menschin | Mädchen, ledige Frau | meisje, ongetrouwde vrouw |
Mezzie | einmalige Gelegenheit | eenmalig gebeuren |
Mischpoche | Familie | familie |
miselsüchtig | depressiv | depri |
Montur | Uniform | uniform |
Moos | Geld | geld |
moppeln | wie einen Hund behandeln | honds behandelen |
Mugel | hügel | berg, heuvel |
Mostschädel | Oberösterreicher | iemand die in het oosten van Oostenrijk woont |
Muli | Maultier | muildier |
Müllipritschler | Milchhändler | melkboer |
Musch | Prostituierte | prostituee |
nachwassern | hinterherrennen | herhalen |
nackerbatzl | nacktes Kind | bloot kind |
napetzen | schlafen | slapen in zittende houding |
Narrenkastel | ins N. schauen | doelloos voor je uitkijken |
Natsch | Schwein | varken |
Netsch | Münzen | munten (geld) |
Niggol | eigensinniger Mensch | eigenzinnig mens |
Nockerl | Spätzle | pastagerecht[5] |
nona net | selbstverständlich | van zelfssprekend |
Nudel | Teigware | deegwaar |
Nudelfriedhof | Nymphomanin | nymfomane |
Nudelwalker | Teigrolle | deegroller |
Nunzelwerk | Sammelbegriff für Speiseabfälle | restafval van het eten |
Nusch | Messer | mes |
Ober | Zahlkellner | kelner, ober |
Oberlichte | Fenster über der Eingangstüre | raam boven voordeur |
Obers | süße Sahne | slagroom |
Ochsenpost | schlechte Nachricht | slecht bericht |
Ochsenschnaps | Quell- oder Trinkwasser | bron- of drinkwater |
Ohrenschliefer | Ohrwurm | oorwurm |
Orange | Apfelsine | sinaasappel |
packeln | paktieren | samenhouden |
paff | verblüfft | verbluft, (ik sta paf) |
palästern | Fußball spielen | voetballen |
Patalschinke | Pfannkuchen | pannenkoek |
pampert | hochmütig, schroff | hoogmoedig |
pampfen | hastig essen | haastig eten |
Panier | Masse aus Mehl, Ei und Semmelbröseln | massa bestaande uit bloem ei en broodkruim (paneermeel) |
Pantscherl | Flirt | flirt |
papierln | zum Narren halten | voor de gek houden |
Papp | dickflüssige, klebrige Substanz | pap |
Pappen | Mund | mond |
Pappenschlosser | Zahnarzt | tandarts |
Pappenstiel | Esslöffel | eetlepel |
Papperl | Essen | eten |
Paradeiser | Tomate | tomaat |
parat | bereit | klaar |
paschen | verschwinden lassen | laten verdwijnen |
Pastete | dumme Geschichte | dom gebeuren |
Patsch | gutmütiger, unbeholfener Mensch | goedmoedig onbeholpen mens |
atschenkino | TV | tv |
patzert | hochmütig | hoogmoedig |
Pawlatsche | baufälliges Haus | bouwvallig huis |
Pepi | Perücke | toupet |
perlustrieren | durchsuchen | doorzoeken |
Pfaffenschnitzel | Gänsebrust | ganzenborst |
Pfiff | ein Achtel Bier | tapbiertje |
pfigatzen | pfeifen | fluiten |
pfüat di | afscheidsgroet | tot ziens |
pfirt di (Kärnten) | afscheidsgroet | tot ziens |
Pfusch | Schwarzarbeit | zwart werken of ook wel slecht geleverd werk |
Pichl | Hügel, Abhang | hang, berg |
Pick | heimlicher Groll | verborgen grap |
picken | klebrig sein | plakkerig zijn |
Pickerl | Klebeetikette | plak etiket |
Piffl | dummer, grober Mensch | dom, grof mens |
pipn | Schimpfwort | schimpwoord |
Pintsch | Nichtgenügend | niet voldoende |
pischen | urinieren | plassen |
Plärp | Speiserest am Mund | etensrest op mond |
platzen | weinen, schreien | huilen |
Plutzer | Kürbis | pompoen |
pofeln | rauchen | roken |
Pokerl | Pute | kalkoen |
Polster | Kissen | kussen |
pomali | langsam | langzaam |
Pomerantschen | junges mädchen vom Land | jong meisje van het platte land |
Potschach | Kehricht | gemeenschappelijke afvalplaats |
Potschamper | nachttopf | pyama |
Powidltascherl | mit Pflaumen gefüllte Teig-tasche | tasje van deegwaren ge-vuld met pruimenmoes |
Pracker | Teppichklopfer | matteklopper |
Prater | Vergnügungspark zu Wien | pretpark in Wenen |
pressieren | dringlich sein | pressen |
Prutschenellengspiel | marionettentheater | marionettetheater |
Puffen | handfeuerwaffe | pistool |
pumperlgsund | kerngesund | kerngezond |
pumpern | klopfen | kloppen |
punkert | mollig | mollig |
püseln | schlafen | slapen |
Quant | Kröte | serpent |
Quargel | Käsesorte | kaassoort |
quecketzen | jammernd reden | jammeren |
Quentel | kleine Menge | klein beetje |
Quiqui | Tod | dood |
Radi | Rettich | rammenas |
Rahm | saure Sahne | zure room |
Rams | Bärlauch | daslook |
ranten | sich bekümmern | zich bekommeren om |
Rappel | durchdrehen | doordraaien |
raß | scharf | scherp |
Ratz | Ratte | rat |
Rauchfangkehrer | Schornsteinfeger | schoorsteenveger |
raunzen | jammern | jammeren |
Reanken | großes Stück Brot | grote homp brood |
Rebbach | Gewinn | winst |
Rein(dl) | Kasserolle | steelpan |
reiteln | schnüren | snurken |
Ribisel | Johannisbeere | aalbes, rode bes |
Ried | Weingut | wijngaard |
riegeln | fleißig arbeiten | ijverig werken |
Rindsuppe | Fleischbrühe | rundvleessoep |
Ringelspiel | Karussell | karousel |
Rsßknödel | Pferdeäpfel | paardevijg |
Rotzbub | schlimmer Junge | slechte jongen |
Rutscher | kleiner Ausflug | uitstapje |
sabeln | schnell laufen | snel lopen |
Sacherl | Eigentum, Vermögen | eigendom, vermogen |
Sackelhupfer | Gleitschirmflieger | para vlieger |
sackeln | sich kleiden | aankleden |
Sackerl | Tüte | zakje |
Sacktuch | Taschentuch | zakdoek |
Safaladi | Wurstsorte | een worstsoort |
salch | unrein, trübe | onrein, vies |
Salettel | Gartenhüuschen | tuinhuisje |
sandeln | nichts tun | niets doen |
sauber | sehr, ganz schön, hübsch | heel mooi, leuk |
Saumagen | Magen der alles verträgt | maag die alles verdraagt |
schachern | handeln | handelen |
Scheanglprotesn | Brille | bril |
Scheib | Krätze | kras |
schetzkojedno | egal | gelijk, hetzelfde |
Schinakel | kleines Boot | kleine boot |
Schlampen | Dirne | hoer |
Schlankl | Schelm | deugniet |
Schlapfen | Hausschuh | sloffen |
Schläuch | Füße, Schuhe | voeten, schoenen |
Schlaucherl | listiger Mensch | listig mens |
Schlei | Schilling | schilling (Oostenrijkse munt voor de euro) |
Schleich | Schwarzhandel | zwarte handel |
Schlosserbuben | Mehlspeise | een soort deegwaren |
Schluf | enges Tal, Wohnung, Korridor | smal, dal, woning, gang |
Schlurf | langhaariges arbeischeues Subject | lanharig werkschuw mens[6] |
schmafu | verächtlich, gleichgültig | het kan me niet schelen |
Schmähtandler | Großsprecher | grootspreker |
Schmalz | Fett | vet (meestal van varken) |
Schmatt | Trikgeld | fooi |
Schmetten | Rahm, Obers | room, slagroom |
Schmonzes | Gerede | gerucht |
schmudeln | durch Angreifen abnützen | liefkozen |
Schmuderl | Geliebte | geliefde |
schmutzen | lächeln | lachen |
Schnackerlfirma | kleines unbedeutendes Unternehmen | kleine, onbeduidende onderneming |
Schnagel | langweiliger Mensch | vervelend mens (niet boeiend) |
Schneebrunzer | alter gebrechlicher Mann | oude gebrekkige man |
Schneuztuch | Taschentuch | zakdoek |
Schnittlauch | Lauch | bieslook |
schnudeln | intensiv liebkosen | intiem liefkozen |
Schnürlsamt | Kord | touw |
Schoß | Damenrock | rok |
Schotten | Quark | kwark |
Schragen | Schimpfwort für ein altes Weib | scheldwoord voor een oude vrouw |
Schrödiner | 1000 oostenrijkse schilling | biljet van 1000 schilling |
Schurl mit der Blechhauben | Feuerwehrmann | brandweerman |
Schwammerl | Pilz | paddenstoel |
schwanzen | ärgern | zich ergeren |
Schwarzkasperl | Teufel | duivel |
schweißeln | schwitzen | zweten |
Schwingerl | Tragekorb | draagkorf |
Sechtlerei | fortwährendes Trinken Regenwetter | vlug en veel drinken, regen |
Seelenkammerl | Totenkapelle | kapel bij de kerk waar de overledene opgebaard ligt |
selchen | räuchern | roken (van vlees en vis) |
Semmelbrösel | gemahlene Brötchen | kruim van een semmel[7] |
Semmeltrenzer | Schimpfwort | scheldwoord |
sempern | jammern | jammeren |
Servus | groet | groet onder goede bekenden |
Sessel | Stuhl | stoel[8] |
Siemandl | Duckmäuser | pantoffelheld |
simmelieren | in Gedanken versunken sein | in gedachten verzonken zijn |
spannen | bemerken, begreifen | opmerken, begrijpen |
sper | mager, ausgetrocknet | dun, uitgedroogd |
Spezi | Freund | vriend |
Spinnerin | Spinne | spin |
Spreißel | dünner Holzspan | dunne houtspaan |
Spudler | Beine | dunne benen |
spuck aus uns schwimm hein | geh! | ga! |
Stadel | Scheune, Stall | schuur, stal |
Stamperl | Schnapsglass | borrelglas |
Stanitzerl | kleine Spitztüte | spuitzak |
stantapede | sofort | direct, meteen |
stanzen | wegstoßen | wegjagen |
stecken | etwasl vertraulich mitteilen | iets in vertrouwen zeggen |
Sterz | einfache Speise | eenvoudig eten gemaakt van mais of aardappels |
sticketzen | stockend reden | stotteren |
Stiegenscheißer | Sturm | storm |
stinknotig | dringend, sehr arm | dringend, heel arm |
Striezel | Hefegebäck | taart gemaakt van gistdeeg |
Strudel | gefüllte Mehlspeise | gevuld deeg (bv. Apfel-strudel) |
Stumpen | Stoppel | afgebroken stuk |
Sturm | Stadium des Traubensaftes zwischen Most und Wein | druivendrank vlak voordat het wijn wordt (erg zoet en veel alcohol) |
Stutzen | Kniestrumpf | kniekous |
Tacheles | Geschäfte | zaken |
Tachtl | Ohrfeige | oorvijg |
Tandler | Verkäufer | verkoper |
Tanz | Umstände | omstandigheden |
Taxler | Taxifahrer | taxi chauffeur |
Teixel | Teufel | duivel |
Teschek | derjenige der immer das Nachsehen hat | iemand die altijd het nakijken heeft |
tigern | sich schnell fortbewegen | zich snel voorbewegen |
terrrische Kapelln | Schwerhöriger | slecht horende |
Thaddädl | Dummkopf | domkop |
Tinnef | Mist | mist |
tocketzen | pochen | poggen |
Topfen | Quark | kwark |
Trafik | Tabakladen | winkel waar men tabak kan kopen |
Trantsch | dimme Weibsperson | dom vrouwmens |
tratzen | ärgern | ergeren |
trawig | drigend, eilig | dringend |
trenzen | weinen | huilen |
Treutsche | großer, breiter zahnloser Mund | grote, brede tandeloze mond |
tribulieren | mit Bitten plagen, gedrängen | smeken |
Trippsdrül | Ort, an dem nichts los ist | plaats waar niets te doen is |
Tritschler | Bauchwind | wind |
trückern | trockenen | drogen |
Trumm | großes Stück | groot stuk |
trümseln | langsam sein | treuzelen |
Tschecherl | kleines Lokal | kleine kroeg |
Tscherfl | Schuh | schoen |
Tschesolo | urlaubsziel zahlreicher Öster-reicher mit Badewünsch | vakantieoord aan het water van veel Oostenrijkers |
Tschik | Zigarette | sigaretten |
tschinageln | hart arbeiten | hard werken |
überhaps | ungefähr | ongeveer |
übernasern | verstehen | begrijpen |
übertauchen | (eine Krankheit)überwinden | overwinnen (een ziekte) |
überziehen | begreifen | begrijpen |
Umreid | Umweg | omweg |
umscheiben | umstoßen | omstoten |
Ungustl | unsympathischer Mensch | onsympathiek mens |
unhabig | besitzlos | zonder bezittingen |
verbandelt | liiert | verbonden |
verdrahn | verkaufen | verkopen |
verhabert | befreundet, verliebt | bevriend, verliefd |
Verhackerts | Brotaufstrich aus gehacktem Speck | broodbeleg gemaakt van gehakt spek |
verhutschen | sich vor einer Arbeit drücken | je drukken voor werk |
verkiefeln | nicht leiden können | iemand niet mogen |
verkutzen sich | sich verschlucken | zich verslikken |
vermanschen | durcheinanderbringen | doorelkaar maken |
verscheppern | verkaufen | verkopen |
verwahrdagelt | verdorben | verdorven |
verzupfen sich | sich davonmachen | verdwijnen |
Vifzack | heller Kopf | helder hoofd |
Vogerlsalat | Feldsalat | veldsla |
wacheln | winken | wenken |
wachseln | Ski wachsen | ski slijpen en waxen |
Wadenlbeißerei | unseriöse Debatte | onserieuze discussie |
wampert | dick | dik |
Wandel | haarbusch | bos haar |
Wascher | großer Hände, etwas sehr Großes, Wokenbruch | grote handen, iets heel groots, wolkbreuk |
wassern | ihn schlagen | iemand de oren wassen |
Weh | einer der sich alles gefallen lässt | iemand die zich alles laat welgevallen |
Weiberer | Damenfreund | alle“vrouws“vriend |
Weimperl | Rosine | rozijnen |
weisel | fortschicken | wegsturen |
Werkelmann | Drehorgelspieler | draaiorgelman |
Wetter | Gewitter | onweer |
Wimmerl | Pickel, kleine tasche die man sich beim Skifahren um die Mitte schnallt | heuptasje |
Windische | slawisch sprechende Kärntner | sloweens sprekende |
Kärntner | ||
wischerln | uninieren | urineren |
woiseln | wimmern, jammern | jammeren |
Wuckerl | kleines Schwein | klein varken |
zaher | Träne | tranen |
Zapfen | Kälte | koude |
zeckern | zögern | zogen |
Zeltel | Bonbon, Süßigkeit | bonbon |
Zenträu | Zentralfriedhof | algemene begraafplaats |
zersprageln sich | sich überarbeiten | je overwerken |
zerwuzeln | zerdrücken | samendrukken |
Zibebn | Rosinen | rozijnen |
Ziech | Bettüberzug | dekbedovertrek |
Zipf | leingweiliger Kerl | vervelende kerel |
Zizibee | Hausfreund | huisvriend |
Zniachtl | kleines, unscheinbares Wesen | klein onzichtbaar wezen |
Zores | Ärger | ergernis |
Zuagraster | kein gebürtiger Wiener | iemand die niet in Wenen is geboren |
Zuckerl | Bonbon | bonbon, zoete delicatesse |
Zumpferl | Penis beim Kleinkind | penis bij een klein kind |
zupfen sich | verschwinden | verdwijnen |
Zpfgeige | Gitarre | gitaar |
zuzeln | aus der Luft greifen | uit je nek kletsen |
Zwanzger | nasenschleim | snot |
zwiefeln | nach Zwiebel reichen, jmdn zu Tränen plagen | naar uien ruiken, iemand tot tranen toe plagen |
Zwutschkerl | sehr kleines Wesen | heel klein mannetje |
[1] Jause wordt hier in het Duits vertaald als: maaltijd in de middag. Onder die maaltijd wordt verstaan de streekgerechten. In veel Gasthofen en bij boerderijen kan je hier een Brettln Jause krijgen. Dat is dus een bord met daarop de verschillende streekgerechten van bijvoorbeeld, ham, worst (verschillende soorten), en kaas (verschillende soorten). De Brelltn Jause die je bij de boederij eet bestaat meestal uit gerechten die de boer zelf maakt.
[2] De Kasnudel bestaat uit een vulling van aardappelpuree gemengd met de verschillende kruiden en broodkruim, dat gewikkeld wordt in deeg en vervolgens in zout water gekookt.
[3] Krampus is ook de begeleider van St. Nikolaus, zoals in Nederland zwarte Piet de begeleider van Sinterklaas is. Met dit verschil dat Krampus absoluut niet lief en aardig is en veel kinderen echt bang voor hem zijn.
[4] Caffeïnevrije koffie = Kaffee Hag. Cappuccino wordt meestal gegeven met slagroom. Met opgeklopte melk dan vragen om een Cappuccino mit Schaummilch.
[5] deeggerecht wat gemaakt wordt van bloem met eieren en klein beetje water tot gladde deegmassa geroerd (beetje vloeibaar) en die door een speciale deksel met gaten gespateld wordt in zout kokend water.
[6] vroeger een lid van een niet conformistische jeugdbeweging uit de Hitlertijd
[7] Semmel is een typisch Oostenrijks wit bolletje brood
[8] Sessel is ook wel een pas dus de top van de berg (bijvoorbeeld Seebergsessel in Zuidoost Oostenrijk)
Bij Oostenrijkse wijnen kom je vaak de wijngaardaanduiding “Ried” tegen, bijvoorbeeld in Ried Klosterberg. Ik denk dat ze hiermee een “Einzellage” bedoelen.
Het moet typisch Oostenrijks zijn want in een Duits woordenboek, zelfs in de grote Wahrig, komt alleen de betekenis: Riet, Zegge of moeras(land) voor.
Wat zou een goede Nederlandse vertaling zijn?
Vriendelijke groet
Hoi Jack, Zover wij weten betekend “Ried” “Wijngaard”; inderdaad een goede toevoeging voor het Oostenrijks woordenboek; we hebben hem toegevoegd.